Voordelen en nadelen bedrijfsovername

Voordelen en nadelen bedrijfs overname

Een onderneming kan groeien door autonome groei, maar ook door een ander bedrijf over te nemen. Ze koppelen als het ware een rijdende trein aan hun eigen trein en kopen een bestaand bedrijf. Een variant hierop is het inkopen in een bestaand bedrijf, zoals in een adviesbureau.


http://www.mkb-bedrijfsovernames.nl/


Een bedrijfsoverdracht heeft vooral drie voordelen.

1. Weinig opstartkosten. Er zijn weinig of geen opstartkosten (meer), wat een fors kostenvoordeel is. De koper hoeft geen marketingkosten meer te maken om de omzet op gang te brengen, het personeel is ingewerkt, er is goede samenwerking met leveranciers en er wordt flink op de kosten bespaard doordat het bedrijf weet wat wel en wat niet werkt.

2. Minder faalrisico. Er is veel minder faalrisico, doordat het bedrijf zich

heeft bewezen en de omzet goed op gang is.

3. Er zijn synergie-voordelen (kostenbesparingen, groter marktaandeel) te

behalen door bedrijfsfuncties te combineren. De synergie is nog slechts

theoretisch en moet nog gerealiseerd worden.



Aan bedrijfsovernames zitten natuurlijk ook nadelen. Drie grote nadelen zijn:

1. Een nieuwe eigenaar. Veel bedrijven steunen op de persoon en/of de werklust van de ondernemer. Is de nieuwe eigenaar beter?

2. Eenmalige advieskosten. Een bedrijfsovername veroorzaakt, zowel voor de koper als de verkoper, forse eenmalige advieskosten aan advocaten, belastingadviseurs, intermediairs en financiers.

3. In de schulden. Om een bedrijf te kunnen kopen moet de koper zich vaak diep in de schulden steken. Er wordt tenslotte niet geleidelijk iets opgebouwd, maar een lopend bedrijf moet in een keer betaald worden.

De markt voor bedrijfsovernames

Veel bedrijven worden, als de ondernemer zich wil terugtrekken, te koop aangeboden. Kopers kunnen ze vinden en 'bezichtigen' via gespecialiseerde overname-intermediairs. Vooral in de dienstverlening, bijvoorbeeld kapperszaken en advieskantoren, en in de bouw is veel aanbod. Omdat de komende jaren veel 'baby-boomers' (die nu 60 tot 65 jaar zijn) met pensioen willen is de verwachting dat er veel goedlopende bedrijven te koop komen. Er zijn twee manieren om een bedrijf te kopen. Bovendien liggen de overnameprijzen nu - vanwege de lagere winstverwachtingen a.g.v. de economische crisis - duidelijk

lager. Hier staat tegenover dat de financiering vanwege terughoudendheid bij banken nu lastiger of niet rond te krijgen is. Hiervoor bestaan echter creatieve oplossingen.

Overnemen van een BV of eenmanszaak

1. Overnemen van een BV (of NV). De meest gebruikte methode is het kopen van de aandelen van het bedrijf van de oude eigenaar. Het bedrijf blijft intact en u koopt alle activa, passiva, klanten, rechten en verplichtingen. Dat betekent dat u helaas ook alle bedrijfsproblemen overneemt, maar ook de opgebouwde goodwill bij klanten.

2. Overnemen van een eenmanszaak. Een tweede manier, die vooral gebruikt wordt bij de overname van een eenmanszaak, is het kopen van alle bedrijfsactiva. Alle problemen en schulden blijven dan bij de oude eigenaar achter. Goodwill kan vaak apart betaald. Knelpunt bij de activaovername is de wettelijke verplichting om daarbij ook het personeel over te nemen. Maar in een goedlopend bedrijf hoeft dat geen bezwaar te zijn.



Wat is het bedrijf eigenlijk waard?

Het grootste struikelblok bij een overname is natuurlijk de overnameprijs.

Want de opbrengst van de verkoper is de kostprijs van de koper. Daarom wordt vaak - met gespecialiseerde taxateurs - gezocht naar objectieve

waardemaatstaven om de prijs te schatten. Er zijn veel methoden hierbij

behulpzaam, maar ze hebben, zoals zal blijken, allemaal hun beperkingen.



De intrinsieke waarde. Een methode is het berekenen van de werkelijke

intrinsieke waarde van een bedrijf. Dit is eigenlijk het corrigeren van het

eigen vermogen op de balans. Hierbij worden alle balansposten omgerekend naar hun actuele waarde, zodat het werkelijke eigen vermogen resteert. Het bedrijfsgebouw bijvoorbeeld wordt dan gewaardeerd naar de marktwaarde en niet meer naar de aanschafwaarde minus afschrijvingen.

Aan de intrinsieke-waarde-methode zitten nadelen: het is slechts een

momentopname, er kan geen goodwill berekend worden (want die komt niet op de balans voor) en er wordt geen rekening gehouden met cijfers uit de verlies-en winst-rekening.



De rentabiliteitsmethode. Hierbij wordt uitgegaan van een representatief winstniveau. De werkelijk behaalde winst wordt dan gecorrigeerd (dat wil zeggen verlaagd) voor subsidies door de oude eigenaar. Dit zijn bijvoorbeeld het gratis beschikbaar stellen van financiering, een te lage huur voor het bedrijfspand en te lage arbeidsbeloning voor de oude eigenaar. Vervolgens wordt deze representatieve winst met een factor (bijvoorbeeld: vier)

vermenigvuldigd om de overnameprijs te berekenen.

Nadeel hiervan is dat met de balans geen rekening gehouden wordt.



De Netto-Contante-Waarde-methode. Hierbij worden de verwachte toekomstige netto-kasstromen (het geld dat het bedrijf instroomt en uitstroomt) afgewaardeerd tegen de rente, die koper aan zijn bank betaalt om geld te lenen. 'Contant maken' noemt men dit.

Problemen bij deze methode zijn het bepalen van deze rentevoet en het schatten van de toekomstige kasstromen.



De waardebepaling blijft een inschatting

Zoals u ziet kennen alle waardebepalingsmethoden nadelen en zijn het eigenlijk slechts schattingen. De waarde van een bedrijf blijkt pas in de toekomst en die is nu eenmaal onzeker. De hulp inroepen van deskundigen bij de waardebepaling is zinvol, maar het blijven net zo goed schattingen, waarover koper en verkoper verschillende belangen hebben.

Welke methode de koper (of diens adviseur) ook kiest, zorg ervoor dat de

verlies- en winst-rekening gecorrigeerd wordt voor subsidies door de vorige eigenaar. Dit zijn bijvoorbeeld het gratis beschikbaar stellen van

financiering, een te lage bedrijfshuur en te lage arbeidsbeloning voor de oude eigenaar. Koper schat de waarde van deze subsidies en verlaagt de winst van het bedrijf met dit bedrag.

Een interessante methode, waarbij het lastige probleem van de waardebepaling enigzins verminderd wordt, is de earn-in. Hierbij wordt de overname-prijs in delen gesplitst; een bedrag ineens bij de overdracht en een aantal jaarlijkse betalingen, die afhankelijk zijn van de bedrijfsresultaten na overdracht. Hierdoor blijft de verkoper dus belang houden bij de gang van zaken en vermindert voor u het risico van een te hoge overnameprijs enigszins.



Waarop moet u letten bij het kopen van een bedrijf?

Omdat een bedrijfsovernemer misschien maar een keer een bedrijf koopt en het om een grote investering gaat, is het verstandig er echt werk van te maken.



a. Vraag een goede beschrijving van het bedrijf waarop uw oog is gevallen. Daarin dus de jaarrekeningen met balans en V & W van de afgelopen jaren, de fiscale positie (vanwege het risico van navorderingen) en de marktpositie (kwaliteit producten of diensten, marktaandelen, imago, enz.).



b. Onderzoek wat de vooruitzichten zijn van het bedrijf en de bedrijfstak,

waarin het werkt.



c. Houdt er rekening mee dat een afwikkeling van de overname van oriëntatie, via onderhandelingen tot overdracht wel een half jaar kan duren.



d. Gezien de moeilijkheidsgraad is fiscaal en juridisch advies over de beste opzet en afwikkeling van de overname noodzakelijk.



e. Let bij een activatransactie - vanwege de fiscale afwikkeling - op de

samenstelling van de overnameprijs. Deze bestaat meestal uit een vergoeding voor de overgenomen activa, een vergoeding voor de stille reserves en goodwill. De afschrijvingstermijnen (en dus de belastingbesparing) tussen deze drie verschillen namelijk. Bij een aandelentransactie schrijft u niet af, maar zet u het betaalde bedrag als deelneming debet op uw balans. Een verlieslatend bedrijf kopen is niet alleen een uitdaging voor de nieuwe eigenaar, maar heeft

ook een fiscaal voordeel; verliezen uit het verleden zijn - onder strikte

voorwaarden - fiscaal compensabel met toekomstige winsten.



f. Het onderzoeken van de financieringsmogelijkheden om een bedrijf te kopen is vrij lastig. Anders dan bij de oriëntatie over de maximale hypotheek van een woonhuis (zonder een specifiek huis te laten zien), kunt u alleen een oriëntatie bij banken doen als u ook de gegevens van het bedrijf (zie a.) laat zien. Bedrijven zijn nu eenmaal meer uniek en riskant dan woonhuizen. Wel kunt u uw eigen inbreng van tevoren bepalen. Houd er rekening mee dat er een grens is aan wat de bank u - gezien uw eigen vermogen en de winstcapaciteit van het over te nemen bedrijf - wil lenen.



g. Een aantrekkelijke financieringsmogelijkheid is een achtergestelde lening van de verkopende eigenaar. Deze beschikt - door de verkoop - over een groot kapitaal en het is redelijk (en vanwege terughoudende banken vaak noodzakelijk) dat hij/zij de overname faciliteert. In veel gevallen zal de bank eisen dat u zelf minstens 25% financiert, de verkoper 25% via een achtergestelde lening en dat de bank maximaal een lening van 50% verstrekt