woensdag 30 maart 2011

Verschil tussen vraagprijs en de prijs die kan betaald worden

Bij veel overnamedeals in de dop is er nog steeds een groot verschil tussen de vraagprijs en de prijs die een overnemer kan en wil betalen

Nederlandse ondernemers en investeerders verwachten dit jaar een breed gedragen herstel van de Nederlandse overnamemarkt in het midden- en kleinbedrijf (MKB). Dat is de voornaamste uitkomst van de Brookz Overname Barometer.

Hoewel alle signalen inmiddels weet op groen staan is het aantal gerealiseerde transacties nog steeds beperkt. Dit wordt vooral veroorzaakt door het feit dat er bij veel deals in de dop een groot verschil is tussen de vraagprijs en de prijs die een overnemer kan en wil betalen. Een grote groep verkopende ondernemers heeft nog steeds de topprijzen van een paar jaar geleden tussen de oren. Ze kunnen maar moeilijk accepteren dat op dit moment 3 á 4 keer de winst voor veel bedrijven het maximaal haalbare is. Want dat is inmiddels de nieuwe realiteit.

Aangezien de babyboomgeneratie de verkoop van zijn bedrijf niet voor zich uit kan blijven schuiven, wordt het tijd voor deze ondernemers om zijn of haar knopen te tellen. Uiteraard staat het elke verkoper vrij om zijn eigen berekeningen erop los te laten. Maar aan het eind van de dag wordt bij de meeste transacties de prijs simpelweg bepaald door de financierbaarheid van de deal.

Voor het financieren van een bedrijfsovername zijn drie partijen nodig: de koper, de verkoper en de bank. En om in de nieuwe realiteit een deal mogelijk te maken zullen alle partijen een beetje water bij de wijn moeten doen.
Allereerst moet de absolute vraagprijs van de meeste bedrijven gemiddeld met zo'n 15 á 20 procent naar beneden. Daarnaast moet de verkopende ondernemer bereid zijn een gedeelte van de opbrengst - 20 á 30 procent - als aandelenkapitaal of achtergestelde lening een tijdje in het bedrijf te laten. Uitgaande van een gezonde cashflow zal de bank ongeveer de helft willen financieren. De overblijvende 20 á 30 procent van het overnamebedrag zal de koper meestal zelf op tafel moeten leggen. Dit is natuurlijk maar geen wet en is er de werkelijkheid wellicht meer mogelijk door invulling vna staatsgarantie en overig achtersgesteld vermogen.

Voor vragen kunt u mij bellen op 06 – 5799 8781 of mailen op martijn.boer@havendijk.nl

Ik ben werkzaam vanuit Gorinchem waarbij ons werkgebied geheel Nederland is. Tevens ben ik een geregistreerde RAB® adviseur (www.rabregister.nl).

Met ruim 12 jaar praktijkervaring in bedrijfsovernames, bedrijfsfinancieringen en Corporate Finance, gecombineerd met mijn academische en bedrijfskundige achtergrond ben ik optimaal inzetbaar bij:

* bedrijfsfinancieringen incl. herstructuring en recovery
* bedrijfsoverdracht, overname en aankoop en verkoop bedrijf
* strategische businessplannen
* business coach / klankbord voor de ondernemer

Ik ben lid van divers instanties, te weten: Brancheorganisatie Bedrijfsoverdracht Bemiddelaars (BOBB), Industriele Kring Gorinchem (IKG), VNO NCW West, Werkgevers Drechtsteden, Unitas Business Club, Meerbusiness en De Ronde Tafel Gorinchem.

Ik ben zelf ondernemer en met onze succesvolle aanpak scoren wij ondanks de crisis nog altijd 100% op de uitgewerkte financieringsaanvragen en bedrijfsoverdrachten!

Neem vrijblijvend contact op en bel 06 57 99 87 81.

SpecialtiesBegeleiden en adviseren van ondernemers op het gebied van
* (bedrijfs) financiering
* aan- en verkoop van bedrijven MBO/MBI
* strategie (o.a. ondernemingsplannen)
* business coach / klankbord voor de ondernemer.

dinsdag 22 maart 2011

Onderhandeling met verkoper

De informatieronde is achter de rug, uw vragen zijn door de verkoper beantwoord en u weet wat het overname-doelwit waard is.

Verwacht niet dat u na het tekenen van de intentieverklaring nog makkelijk kunt terugonderhandelen
Als u nog steeds interesse heeft in het bedrijf, én als de verkoper met u rond de tafel wil, volgt nu het hoogtepunt van het overnameproces: de onderhandelingen.

Due diligence
De prijs en de betalingsvoorwaarden staan tijdens de onderhandelingen bovenaan de agenda, maar de voorwaarden waaronder de transactie plaatsvindt zijn minstens zo belangrijk. Denk daarbij aan garanties en vrijwaringen en aan een non-concurrentiebeding voor de verkoper.

Vaak zijn er twee onderhandelingsmomenten. De uitkomsten van de eerste ronde worden vastgelegd in een intentieverklaring. De prijs en de voorwaarden die daarin worden genoemd zijn nog niet definitief, maar zijn onder voorbehoud van, met name, het due diligence-onderzoek.

Intentieverklaring
Pas als dat onderzoek is afgerond en de koper precies weet wat hij koopt, worden alle details rond de transactie definitief ingevuld. Vooral als er veel zaken worden aangetroffen die afwijken van wat de verkoper heeft voorgespiegeld, leidt dat tot een zware tweede onderhandelingsronde.

Dit neemt niet weg dat in de eerste ronde de toon wordt gezet. Verwacht niet dat u na het tekenen van de intentieverklaring nog makkelijk kunt terugonderhandelen. De verkoper zal alleen akkoord gaan met verlaging van de koopsom als het overnameonderzoek nieuwe feiten aan het licht brengt. In de eerste onderhandelingen zult u uw slag moeten slaan.


U kunt mij direct contacten op 06 57 99 87 81 of martijn.boer@havendijk.nl. Ik ben cum laude afgestudeerd als Register Adviseur Bedrijfsopvolging (RAB) en daarmee gecertificeerd adviseur in bedrijfsoverdracht. Door mijn jarenlange ervaring en kennis van bedrijfsovernames en financieringen gecombineerd met mijn bedrijfskundige achtergrond, ben ik inzetbaar als adviseur bij bedrijfsovernames, financieringen, businessplannen en als klankbord voor u als ondernemer.

www.havendijk.nl

vrijdag 18 maart 2011

Familiebedrijven gebaat bij externe opvolging

Familiebedrijven staan over het algemeen positief tegenover opvolging door niet-familieleden in de directie en zijn van mening dat het voortbestaan niet in gevaar komt. De familie behoudt echter wel graag de zeggenschap. Dat blijkt uit een rondgang van Boer & Croon en Boekel De Nerée onder bestuursleden van zo’n 40 familiebedrijven met een minimale omzet van € 20 miljoen en een bericht op Ondernemingsbeurs.

Ruim driekwart (76 procent) van de bestuurders van familiebedrijven denkt dat externe opvolging zorgt voor een frisse blik op de organisatie. Uit de rondgang (51 procent) komt ook naar voren dat bestuursopvolging binnen de familie niet noodzakelijk is voor het voortbestaan van het bedrijf. Bovendien zou dit niet-familieleden binnen het bedrijf juist motiveren. Voor 65 procent van de ondervraagden is het niet noodzakelijk dat bestuursopvolging plaatsvindt binnen het familiebedrijf, zolang de familie de zeggenschap maar houdt, terwijl 30 procent dit wel wenselijk acht.

Externe kwaliteit belangrijker
De kwaliteit van de kandidaat is belangrijker dan familiebanden. Familiebedrijven worden steeds professioneler. Wanneer de familie geen geschikte opvolgingskandidaat biedt, kiest zij liever voor externe kwaliteit en regelt zij de zeggenschap op een andere manier. Bedrijven realiseren zich dat wanneer opvolging binnen de familie niet goed mogelijk is, dit niet het eind van het familiebedrijf hoeft te betekenen. Zeggenschap kan immers op diverse manieren worden geregeld. Via aandeelhouderschap, maar ook via een Stichting Administratiekantoor (STAK) of door familieleden zitting te laten nemen in de Raad van Commissarissen (RvC).

Risico’s en kansen externe bestuurder
Een externe bestuurder brengt volgens de ondervraagde bestuurders ook risico’s met zich mee. Maar liefst 62 procent van de ondervraagden is bang voor het feit dat de familiewaarden en het familiekarakter van de onderneming verloren gaan. Andere risico ’s zijn volgens hen het korte termijndenken van de directie (30 procent), het gebrek aan motivatie van de externe bestuurder (27 procent) en het feit dat de familie zich minder betrokken voelt wanneer een externe bestuurder aan het roer staat (27 procent). Maar de ondervraagden zien ook kansen bij een externe bestuurder. Er komt een frisse blik op de zaak en de onderneming zal op deze wijze zich kunnen voorbereiden op fusie en overnames. Zes op de tien bedrijven (59 procent) pleiten voor een RvC waarin personen van buiten de familie zitting hebben. Smits: Het mooie van een RvC is dat je hierin goede externen én familieleden zitting kunt laten nemen. Het advies is om een externe kandidaat te benoemen die affiniteit heeft met de praktijk van familiebedrijven. Een familiebedrijf is immers een bijzonder bedrijf.

maandag 14 maart 2011

Stijgende lijn in toekennen van MKB financieringen?

De succespercentages binnen het MKB voor het verkrijgen van een financiering liepen in de periode eind 2008 tot eind 2010 erg uiteen. Van de aangevraagde financieringen werden in december 2008 nog 72% toegekend tot 33% tijdens het dieptepunt van de crisis. In december 2010 is dit percentage weer gestegen tot 48%. De verkrijgbaarheid van een bancair krediet hangt nauw samen met de solvabiliteit van MKB bedrijven. Dit blijkt uit de overzichtsrapportage Financiering van het MKB die vandaag gepresenteerd wordt.

Volgens de Bank Lending Survey van de Europese Centrale Bank hebben banken tijdens de crisis hun kredietvoorwaarden fors aangescherpt. In de loop van 2010 worden deze voorwaarden voorzichtig weer wat versoepeld. Naast het aanscherpen van kredietvoorwaarden liepen in de periode 2008-2010 de kosten en provisies van banken op. Deze ontwikkeling werd ook waargenomen in het grootbedrijf. Daar liggen de succespercentages bij het aanvragen van financiering wel fors hoger: 75% krijgt de financiering rond in augustus 2009 en april 2010.

Uit de monitor blijkt ook dat MKB-bedrijven in de periode december 2008 - december 2010 naar eigen zeggen een afnemende behoefte hadden aan bedrijfsfinanciering. De percentages schommelen in de kwartalen tussen 19% in december 2008 tot 11% in december 2010. De vraaguitval die ook de banken meldden, was sterker dan in 2003, tijdens de vorige crisis. Deze ontwikkelingen zijn overigens waarneembaar in de gehele eurozone.

EIM heeft ook vast kunnen stellen dat de verkrijgbaarheid van bancair krediet significant samenhangt met de hoogte van de solvabiliteit van bedrijven in de sectoren: een procentpunt hogere solvabiliteit leidt tot 2.7 procentpunt hogere verkrijgbaarheid. Voor alle bedrijven geldt dus dat meer aandacht besteden aan eigen vermogen loont bij aantrekken van bancaire financiering.


Voor vragen kunt u mij bellen op 06 – 5799 8781 of mailen op martijn.boer@havendijk.nl

Met ruim 12 jaar praktijkervaring in bedrijfsovernames, bedrijfsfinancieringen en Corporate Finance, gecombineerd met mijn academische en bedrijfskundige achtergrond ben ik optimaal inzetbaar bij:

* bedrijfsfinancieringen incl. herstructuring en recovery
* bedrijfsoverdracht, overname en aankoop en verkoop bedrijf
* strategische businessplannen
* business coach / klankbord voor de ondernemer

Ik ben lid van divers instanties, te weten: Brancheorganisatie Bedrijfsoverdracht Bemiddelaars (BOBB), Industriele Kring Gorinchem (IKG), VNO NCW West, Werkgevers Drechtsteden, Unitas Business Club, Meerbusiness en De Ronde Tafel Gorinchem.

Ik ben zelf ondernemer en met onze succesvolle aanpak scoren wij ondanks de crisis nog altijd 100% op de uitgewerkte financieringsaanvragen en bedrijfsoverdrachten!

Neem vrijblijvend contact op en bel 06 57 99 87 81.

SpecialtiesBegeleiden en adviseren van ondernemers op het gebied van
* (bedrijfs) financiering
* aan- en verkoop van bedrijven MBO/MBI
* strategie (o.a. ondernemingsplannen)
* business coach / klankbord voor de ondernemer.

vrijdag 11 maart 2011

Waardebepaling van uw onderneming

Op basis van toekomstige verdiencapaciteit zijn er 2 methoden om de waarde van een bedrijf te bepalen.

1. Discounted cashflow (DCF)
De DCF-methode blikt naar de toekomst en dan met name, de naam zegt het al, naar de kasstromen. Dat is niet voor niks. Belangrijker nog dan de winst – wat ’slechts’ een boekhoudkundig begrip is en dus manipuleerbaar – is de cashflow van een onderneming. Want alleen als er voldoende middelen de onderneming binnenstromen, is deze in staat om aan zijn verplichtingen te voldoen. En cash is een objectief begrip.

Bij de DCF-methode worden toekomstige geldstromen in kaart gebracht, vaak voor een periode van drie of vijf jaar omdat die periode te overzien is. De jaren daarna wordt het bedrijf geacht stationair te draaien. Deze periode heet de ‘restperiode’. De kasstromen worden ingeschat op basis van het businessplan en alle andere relevante gegevens die van de onderneming bekend zijn. Voor ieder jaar worden de inkomende kasstromen verrekend met uitgaande geldstromen, waarbij de financieringslasten en dividenduitkeringen buiten beschouwing blijven. Op die manier wordt duidelijk hoeveel ‘vrije kasstromen’ overblijven om leningen af te lossen, rente te betalen en de aandeelhouders te belonen voor hun inspanningen. Vaak worden drie scenario’s opgesteld: een worst case, een normal case en een best case scenario.

De DCF-methode biedt duidelijke voordelen. Het gaat uit van de toekomstige situatie en alleen die is relevant voor een koper. Ook gaat de methode uit van kasstromen en niet van (manipuleerbare) winstcijfers. Richting banken is een DCF berekening waardevol omdat zij bij het toekennen van leningen veel belang hechten aan toekomstige cashflows. Een ander voordeel is dat op basis van een DCF-rapport een zinvolle discussie kan worden gevoerd over de uitgangspunten van een onderneming.

2. Financierbaarheid
Een ander vertrekpunt is niet de waarde van de onderneming, maar de financierbaarheid van de koopsom. Op basis van uw eigen middelen en de prognoses voor de komende jaren kan een ervaren intermediair prima inschatten hoeveel u ongeveer kunt lenen bij de bank. Hiermee heeft u een plafond tot waar u kunt gaan. Komt u tot ongeveer anderhalf miljoen euro, terwijl de vraagprijs drie miljoen bedraagt, dan hoeft u de onderhandeling niet eens te starten. Is het verschil een paar ton, dan is dit mogelijk uit te onderhandelen of te overbruggen door een achtergestelde lening van de verkoper. Een bank waardeert een bedrijf niet bij een financieringsaanvraag, maar let vooral op de cashflows: kunt u de rente en aflossing betalen? Als een bank niet bereid is te financieren is dat een indicatie dat de prijs weleens hoger zou kunnen zijn dan de daadwerkelijke waarde van de onderneming.


U kunt mij direct contacten op 06 57 99 87 81 o. Door mijn jarenlange ervaring en kennis van bedrijfsovernames en financieringen gecombineerd met mijn bedrijfskundige achtergrond, ben ik inzetbaar als adviseur bij bedrijfsovernames, financieringen, businessplannen en als klankbord voor u als ondernemer.

dinsdag 1 maart 2011

Wie zijn de kopers van uw onderneming?

Mogelijke kopers zijn globaal in vier categorieën te classificeren. Iedere categorie heeft bepaalde voor- en nadelen, welke onder meer consequenties kunnen hebben voor de verkoopprijs. Wat voor u goed is, is afhankelijk van uw persoonlijke voorkeur. In deze column zullen per categorie de belangrijkste aspecten worden besproken die u kunnen helpen in de vorming van uw voorkeur en het maken van uw keuze.

1) Strategische partij

Een strategische koper kan in de regel synergievoordelen opleveren. Hierdoor kan bij een bedrijfsverkoop aan een dergelijke partij doorgaans een hoger transactiebedrag worden gerealiseerd dan bij de andere alternatieven.

Indien een strategische partij van enige omvang is, beschikt zij vaak over voldoende cashflow om de overnamesom direct op overnamedatum aan de verkoper te betalen. Uiteraard kan het zo zijn dat de koper nog steeds een (beperkt) deel van de koopsom op een later tijdstip wil betalen of zelfs van het resultaat afhankelijk wil maken.

2) Management of familie

Bij een bedrijfsverkoop aan het management - een zogenoemde management buy out (MBO) - of aan een familielid is het van groot belang om de geschiktheid en de capaciteiten van de overnamekandidaat te beoordelen.
Het management of familieleden kunnen in de regel geen synergievoordelen realiseren, hetgeen normaal gesproken zal leiden tot een lager transactiebedrag t.o.v. een strategische partij. Daarnaast spelen met name bij verkoop binnen de familie andere factoren een rol die van invloed kunnen zijn op het transactiebedrag.
Vaak beschikt het management of de familie over beperkte liquide middelen. Ook de bank zal normaal gesproken niet de gehele koopsom willen financieren. Voor de financiering van het resterende deel wordt vaak een beroep gedaan op de verkoper in de vorm van een achtergestelde lening.

3) Management buy in-kandidaat

Een management buy in (MBI) is de verkoop van een bedrijf aan een (veelal) ervaren manager die kiest voor zelfstandig ondernemerschap.
Ook een MBI-kandidaat kan veelal geen synergievoordelen realiseren. Dit zal normaal gesproken leiden tot een lager transactiebedrag dan bij een strategische partij. Afhankelijk van de financiële draagkracht van de MBI-kandidaat en de gekozen financieringsstructuur, wordt u als ondernemer op overnamedatum gedeeltelijk of volledig betaald.

4) Investerings- of participatiemaatschappij

De te behalen synergie bij bedrijfsverkoop is per geval verschillend. Indien de onderneming zelfstandig wordt voortgezet levert dit geen synergievoordelen op. Indien de financiële koper uw onderneming kan samenvoegen met bedrijven uit haar portfolio, dan kan mogelijk wel synergie worden gerealiseerd.
Net zoals bij de strategische partij beschikt de investerings- of participatiemaatschappij over voldoende liquide middelen om de overnamesom direct op overnamedatum te betalen. Wel blijft het ook in dit geval mogelijk dat de koper een deel van de koopsom op een later tijdstip wil betalen of van het resultaat afhankelijk wil maken (een earn-out).

Uw gevoel speelt hier uiteraard een doorslaggevende rol bij.

Voor vragen kunt u mij bellen op 06 – 5799 8781 of mailen op martijn.boer@havendijk.nl

Met ruim 12 jaar praktijkervaring in bedrijfsovernames, bedrijfsfinancieringen en Corporate Finance, gecombineerd met mijn academische en bedrijfskundige achtergrond ben ik optimaal inzetbaar bij:

* bedrijfsfinancieringen incl. herstructuring en recovery
* bedrijfsoverdracht, overname en aankoop en verkoop bedrijf
* strategische businessplannen
* business coach / klankbord voor de ondernemer

Ik ben lid van divers instanties, te weten: Brancheorganisatie Bedrijfsoverdracht Bemiddelaars (BOBB), Industriele Kring Gorinchem (IKG), VNO NCW West, Werkgevers Drechtsteden, Unitas Business Club, Meerbusiness en De Ronde Tafel Gorinchem.

Neem vrijblijvend contact op en bel 06 57 99 87 81.

SpecialtiesBegeleiden en adviseren van ondernemers op het gebied van
* (bedrijfs) financiering
* aan- en verkoop van bedrijven MBO/MBI
* strategie (o.a. ondernemingsplannen)
* business coach / klankbord voor de ondernemer.