Familiebedrijf hijst stormbal

Het is alle hens aan dek bij familiebedrijven. Na een opleving van het optimisme eerder dit jaar zijn directeuren-grootaandeelhouders uitgesproken negatief over de financiële gezondheid van hun onderneming. Klanten betalen niet of steeds later, het werkkapitaal loopt terug, de solvabiliteit staat onder druk en er wordt stevig geconcurreerd op prijs.Bron FD.

Dat blijkt uit onderzoek van Van Lanschot Bankiers. De resultaten zijn opmerkelijk aangezien uit andere onderzoeken blijkt dat familiebedrijven beschikken over behoorlijke financiële buffers. Ze zouden beter dan niet-familiebedrijven bestand moeten zijn tegen zwaar weer. Het economische belang van deze groep is groot. Nederland telt 262.000 familiebedrijven, goed voor 53% van het bruto nationaal product.

Uit de halfjaarlijkse Van Lanschot Familiebedrijvenbarometer, waarvan de resultaten gisteren bekendgemaakt zijn, rijst een beeld van ondernemers die bezig zijn met overleven. Kopzorgen over zaken die niet met de dagelijkse bedrijfsvoering te maken hebben, hebben even geen prioriteit. ‘Het is alle hens aan dek voor de exploitatie’, zegt Lucien Claessens, directeur dga-desk van Van Lanschot. ‘Exploratie is naar de verre horizon verdwenen.’

De via enquêtes verkregen gegevens zijn zeer recent, ze zijn in november verzameld. Wezen de respondenten afgelopen mei nog schaarste aan geschikt personeel en drukkende wet- en regelgeving aan als knelpunten, nu staan continuïteit van de onderneming, rendement op het eigen vermogen en groeikansen bovenaan op de agenda in veel directiekamers.

Ondernemers zijn steeds vaker bereid privé of uit de reserves een deel van de kapitaalbehoefte van hun bedrijf aan te vullen. Daarmee hopen ze een kredietaanvraag bij een bank grotere kans van slagen te geven, zegt Mark Buitenhuis, directeur private banking & business banking van Van Lanschot. ‘Wij merken dat de aanvragen conservatiever zijn gesteld dan voorheen.’

Ook dit is een trendbreuk. Uit recentelijk gepubliceerde cijfers van onderzoeksbureau EIM, verzameld begin 2011, blijkt dat familiebedrijven vaker dan niet-familiebedrijven financiering met vreemd vermogen verkiezen boven die met eigen vermogen. Vreemd vermogen staat te boek als goedkoper en tast het familiaire karakter van het bedrijf minder aan.

Voor de Familiebarometer zijn 252 directeuren-grootaandeelhouders gevraagd hun doelstellingen te rangschikken op volgorde van belangrijkheid. Innovatie bungelt onderaan, onder de thema’s ‘mens, maatschappij en milieu’ en werkgelegenheid.

Enigszins wrang spoort Van Lanschot in een begeleidend advies directies van familiebedrijven aan méér te innoveren. Claessen erkent dat dit lastig is als velen het water aan de lippen staat. Toch benadrukt hij dat bedrijven die ook in slechte tijden innoveren op lange termijn succesvoller zijn dan bedrijven die dat niet doen. ‘Ons vorige onderzoek gaf aan dat de crisis ook kansen biedt’, zegt hij. ‘Vandaar dat de focus in het huidige onderzoek bij innovatie ligt.’